Gelukkig ben ik een keurige freelancer die natuurlijk aan elke DBA-regel voldoet. Laten we de checklist even punt voor punt – en met een knipoog – doornemen:
1. Geen gezagsverhouding: zorg dat de zzp-er vrij is in het uitvoeren van de opdracht en geen directe instructies krijgt over hoe hij/zij het werk moet doen.
Maak je geen zorgen, ik ben mijn eigen baas. Als ik instructies had gewild, was ik wel in loondienst gegaan, mét kerstpakket en pensioenregeling. Jij geeft mij het probleem, ik los het op. Hoe? Dat is aan mij. Zo werkt dat als zelfstandige.
2. Projectbasis: de zzp-er werkt op projectbasis met duidelijk omschreven opdrachten en deadlines. Vermijd langdurige betrokkenheid in de bedrijfsvoering door de ZZP-er.
Geen zorgen, ik woon niet stiekem in je kantoortuin. Geef me een begin, een eind en een duidelijke opdracht, en ik ben de perfecte tijdelijke collega.
Langdurige betrokkenheid? Liever niet. Ik ben net als James Bond: ik kom, ik los de klus op, en ik verdwijn weer. Maar dan (meestal) zonder explosies en Aston Martin. Hoewel, die Aston Martin klinkt op zich wel leuk. Kan ik die zakelijk wegschrijven?
3. Vrijheid in werkwijze: de zzp-er bepaalt zelf hoe hij/zij de opdracht invult, zolang het eindresultaat binnen de afgesproken termijn wordt geleverd.
Soms werk ik vroeg in de ochtend met drie koppen koffie. Soms in de middag op een zonnig terras. Soms in de avond met Netflix op de achtergrond. Werkt dat? Absoluut. Want dat resultaat? Daar kun je op rekenen.
4. Werkrelatie: zorg dat de aard van de samenwerking duidelijk is en dat alle afspraken helder gedocumenteerd zijn.
Zekerheid voor alles. Jij hebt een contract, ik heb een contract. Alles staat zwart op wit. Geen misverstanden, geen vage beloftes. Netjes en zakelijk, zoals het hoort. Zonder juristen. En als we die toch nodig hebben, dan zal ik ze echt zelf moeten betalen.
5. Instructies op de werkvloer: zorg dat je als opdrachtgever geen instructies geeft aan een zzp-er. In ieder geval geen gelijke instructies als aan werknemers van jouw bedrijf, met name wanneer hetzelfde werk wordt gedaan.
Instructies? Nope. Tegen mij zeg je gewoon: “Hier is de klus, succes!” Je zult merken dat ik het nog oplos ook, zonder micromanagement. En als ik een goede dag heb, ruim ik ook nog de bedrijfsvaatwasser in. Maar daar hoef je mij geen instructies voor te geven: dat gaat vanzelf.
6. Correspondentie: communiceer zakelijk en efficiënt over de inhoud van de opdracht. Vermijd overmatige e-mails die op dagelijkse sturing lijken.
Kijk, hier word ik gelukkig van. Geen “Heb je dit al gezien?”-mails of dagelijks micromanagement. Gewoon: “Hier is de opdracht, succes!” En daarna? Dan krijg je alleen het gewenste resultaat terug. Jij blij, ik blij, je inbox blij.
7. Bedrijfsvoering: de zzp-er gebruikt in principe altijd eigen bedrijfsmiddelen zoals eigen auto, laptop, telefoon, etc., tenzij dit om security-redenen niet mogelijk is.
Die laptop waar ik op werk? Van mij. Die telefoon waarmee ik je bel? Ook. Mijn auto? Nou ja, die lease ik zelf. Geen kosten of security-drama voor jou. Moet ik tóch op jouw systemen werken? Zodra ik weg ben, is er geen digitaal spoor van me te vinden. Ook hier ben ik net een geheim agent, maar dan zonder maatpak.
8. Kleding: de zzp-er draagt eigen kleding, geen uniform van de opdrachtgever.
Geen bedrijfspolo’s voor mij, bedankt. Je mag mijn creatieve brein claimen, maar niet mijn garderobe. Tenzij je mij sponsort natuurlijk, dan draag ik met liefde je bedrijfslogo. Al moet ik toegeven: crewshirts zijn top als pyjama. Geef er dus gerust eentje mee, maar alleen als het mag.
9. Opleiding: een zzp-er mag geen opleidingen of cursussen op kosten van de opdrachtgever volgen, aangezien dit een indicatie kan zijn van een werknemer-werkgever relatie.
Cursussen? Betaal ik zelf. Kennis bijhouden is onderdeel van mijn werk. Waarom zou je een freelancer inhuren die achterloopt? Maar hé, boeken lenen mag altijd.
10. Opdrachtgevers: een zzp-er moet voor meerdere opdrachtgevers werkzaam zijn. Dit toont aan dat hij/zij zelfstandig is en niet afhankelijk is van één opdrachtgever.
Check. Mijn agenda is soms een puzzel, maar het toont wél hoe zelfstandig ik ben.
11. Werkwijze: de zzp-er bepaalt zelf wanneer en hoe hij/zij werkt. Werktijden en locatie kunnen niet opgelegd worden. Dit versterkt de onafhankelijkheid van de opdrachtgever.
Tenzij we een koffieafspraak hebben, hoef je mij niet stipt om 9:00 uur achter een bureau te verwachten. Zolang het resultaat er is en ik binnen de afgesproken uren blijf (of ze niet in rekening breng), maakt het jou ook niet uit, toch?
12. Vergaderingen: de zzp-er neemt alleen deel aan vergaderingen die direct te maken hebben met de opdracht. Vermijd betrokkenheid bij algemene bedrijfsbesprekingen.
Ah, een checkpunt naar mijn hart. Vergaderingen? Alleen als ze écht over de opdracht gaan. En ik bemoei me niet ongevraagd met je bedrijfsvoering, tenzij het in conflict komt met wat ik voor je moet doen.
13. Afspraken: zorg voor een duidelijke schriftelijke overeenkomst waarin de rol van de zzp-er wordt vastgelegd. Dit voorkomt misverstanden over de aard van de samenwerking.
Had ik niet al eerder gezegd dat we een contract hebben? Alles staat netjes op papier. Geen gedoe achteraf.
14. Bedrijfsuitjes/feestjes: een zzp-er is geen onderdeel van jouw organisatie en hoort niet aanwezig te zijn bij bedrijfsuitjes/feestjes. Deelname hieraan kan een indicatie zijn van een werknemer-werkgever relatie.
Dit is het enige punt dat ik niet altijd beloof af te vinken. Voel je niet verplicht om me uit te nodigen, maar als je tóch vraagt: gratis bitterballen en een drankje sla ik niet af. Netwerken kan ook leuk zijn, toch?
15. Geen arbeidsvoordelen: vermijd voordelen zoals vakantiedagen, pensioenregelingen of ziekteverlof die typisch zijn voor werknemers.
Vakantiedagen? Betaal ik zelf. Pensioen? Regel ik zelf. Ziekteverlof? Dat bestaat niet voor freelancers. Alle voordelen en risico’s zijn mijn verantwoordelijkheid. Wil je mij toch een voordeeltje gunnen? Onderhandel dan wat minder over mijn tarief 😉
Check, dubbelcheck, DBA-check
Zoals je ziet: ik kan die hele DBA-checklist probleemloos afvinken. Net als veel van mijn collega freelancers. Maar wees eerlijk: maken we het niet allemaal iets te ingewikkeld? Uiteindelijk draait het om duidelijke afspraken, goed werk, wederzijds vertrouwen en geen gedwongen zelfstandigheid. Ik voltooi een project, jij betaalt wat ik waard ben. Simpeler kan het niet.
Op zoek naar een zelfstandige professional die jouw project met alle vinkjes op zak oppakt? Mijn agenda is soms een puzzel, maar ik zie begin 2025 nog wel wat gaatjes. De DBA-checklist heb ik alvast voor je afgevinkt.
